Oruç tutulamayacak durumlar nelerdir? Oruç tutmamak için özürler

Kuranı Kerim’in 183. ve 184. ayeti kerimelerinde Orucun biz insanlara farz kılındığı tarafımıza bildirilmiştir. Tabiki her ibadette olduğu gibi orucunda kendine özgü özür durumları mevcuttur. Oruç tutulamayacak durumlar nelerdir ? beraber inceleyelim.

Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç yazıldı. İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir. Bir iyiliği mecbur olmadan yapan için bu (yaptığı) iyidir. Ama orucu tutmanız -bilirseniz- sizin için daha hayırlıdır.

Diyanet Bakara Suresi – 183-184 . Ayet Tefsiri

Oruç tutulamayacak durumlar

1- Hasta Olmak

Bir kişi oruç tutamayacak kadar kötü bir şekilde hasta olması durumunda orucunu kazaya bırakabilir. Fakat hastalık kalıcı ve ömür sonuna dek geçmeyen türden ise (Mesela şeker hastalığı gibi) fakir değilse oruç tutamadığı gün kadar fidye verir. Bir hadis-i şerifte, (Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta, fidye verir) buyuruluyor. (Nesaî). Hastalık, konusunda oruç tutamayacak durumda olduğunu en az 2 ayrı doktor ile istişare edilmesi tavsiye edilmiştir.

Ayrıca hasta olan kişi Fidye verdikten sonra oruç tutmaya gücü yeter hale gelirse, vermiş olduğu fidyenin hükmü geçersiz olur. Bu kimsenin önceden tutamamış olduğu oruçlarını kaza etmesi gerekir

2- Sefere Çıkmak – Yolculuk Yapmak

Yolculuk esnasında farz olan Ramazan orucunun kazaya bırakılması dinimizce caiz görülmüştür. Fakat tutmaya gücü yetenin, sağlığını tehdit etmeyecek şekilde tutmasında fayda görülmüştür. Çünkü bir hadisi şerifte (Ramazanda mazeretsiz bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa, Ramazandaki o bir günkü sevaba kavuşamaz.) buyrulmuştur [Tirmizi] . Fakat seferde iken oruca niyet etmiş birisi
açlık ve susuzluğa dayanamayıp bozarsa günah olmaz. Seferdeyken, orucu özürsüz bozana kefaret gerekmez.

3- İhtiyar olmak

Çok yaşlı olan ve ölene kadar Ramazan orucu tutamyacak durumda olanlar da yine yukarıda yazdığımız hastalar gibi fidye verir. Konuyla ilgili hadisi şerifte şöyle buyrulmaktadır.

Çok yaşlanıp, ölene kadar Ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta oruç tutmaz. Fakir değilse tutamadığı gün kadar fidye verir. Bir hadis-i şerifte,(Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta, fidye verir

(Nesaî)

4- Bayanlarda lohusalık ve Adet dönemi

Hayız ve nifas halindeki kadınların oruç tutmaları haramdır. Hz. Âişe (r.anha) validemiz, “Bizlerden birisi Resul-u Ekrem (s.a.s) zamanında, hayızdan temizlendikten sonra orucunu kaza eder, namazı ise kaza etmezdi” (Fethül-Kadir, I,114) buyurduğu sabittir. Dolayısıyle hayız ve nifas halindeki kadınlar, o hal içerisinde iken oruç tutamazlar. Daha sonra geçirdikleri günleri (temizlendikten sonra) kaza ederler.

5- Hamilelik ve Çocuk emzirmek

Dürrü’l-Muhtar’da: “Zann-ı galip ile, kendi hayatından veya çocuğunun hayatından korkan hamile yahut zahirü’r rivayeye göre, anne olsun, süt anne olsun emzikli kadın oruç tutmayabilir” (İbn Âbidin, IV, 338) hükmü kayıtlıdır. Esas olan; gerek hamile, gerek çocuk emziren kadınların, kendi nefislerinin veya çocuklarının helâk olma tehlikesinin bulunmasıdır. Nitekim Fetevay-ı Hindiyye’de: “Hâmile olan veya çocuk emziren kadınlar; gerek kendi nefislerinden, gerekse çocuklarının helâk olmasından korkarlarsa oruç tutmayabilirler veya iftar edebilirler. Bu durumdaki kadınlara keffaret gerekmez, daha sonra oruçlarını kaza ederler” denilmektedir

6-Helak olma korkusu, savaş, yılan sokması

Ramazan ayında, düşmanla savaşacağını bilen ve oruç tuttuğu takdirde zayıf düşerek gerektiği gibi cihat edemeyeceğinden endişe eden mücahit oruç tutmayabilir (A.g.e., I, 208). Dürrül Muhtarda, “Zorlanan (ikrah), helâk olmaktan veya akli melekelerini kaybetmekten korkan kimse ile kendisini yılan sokan kimsenin iftar etmesinin mübah olması” hükmü kayıtlıdır. Bütün bunları, ayette geçen “hasta olma” anlamı içerisinde düşünebiliriz. Kendisini yılan sokan bir kimsenin acilen tedavi olması esastır. Bu durumda iftar eder ve gününe gün kaza yolunu tutar. Çünkü, gecikme halinde telef olma korkusu söz konusudur. Bunun meşru bir mazeret olduğu sabittir.

İlave Bilgi için Tıklayın:
Rüyalanmak cünüp uyanmak orucu bozar mı?
Kefaret orucu kaç gündür? Kefaret orucu aralıksız mı tutulur?
Oruçluyken Unutarak Yemek, İçmek Orucu Bozar mı?
Bayanların Adet Geciktirici hap kullanması ve oruç tutması
Sürekli yolculuk yapan biri nasıl oruç tutabilir?
Oruçluyken Boy Abdesti Almak Banyo Yapmak Orucu Bozar mı?
Kaza Oruçlarının Aralıksız Olarak Tutulması Şart mıdır?