İslamda diyet (adam öldürme cezaları) ve kefaret
Diyet nedir ? Ne kadardır ?
Diyetin anlamı, bir katilin vereceği para cezasıdır. Erş ise, ölümle sonuçlanmayan cinayetlerin para cezasıdır. Şebeh-i amd (Şibh-i amd: Kasıtlıya benzer şekilde öldürme.) ile öldürmenin cezası ağır diyet olup, yüz adet devedir. 2 yaşında 25, 3yaşında 25, 4yaşında 25, 5 yaşına basmış dişi deve olmalıdır.
Bazı alimler 1000 dinar altın bir miskal basılmış altın demektir. (miskal : eskiden değerli madenlerin vb. tartılmasında kullanılan, bir buçuk dirhem değerinde eski bir ağırlık ölçüsü birimi.) Hata ile öldürenin diyeti de yine 100 deve olup adı aynı şekilde 2,3,4,5 yaşında 25’er deve vererek buna ilaveten 20 tane de iki yaşına basmış erkek deve vermelidir. Veya 1000 dinar altın yada 10.000 dirhem gümüştür. İki imama göre bu iç çeşitten yada 200 adet sığır veya 2000 adet koyun da verebilir.
Hataya sebep olan şeyle öldürmenin ve bu iki katlin kefareti müslüman olan bir köle azat etmektir. Bunu yapamayan da 2 ay aralıksız oruç tutar. Fakat fakir doyurmak kefareti yoktur. Zimmî (zimmi: İslam devletinin egemenliğini kabul eden gayr-ı müslim kişilerdir.) ve müste’min diyetleri, müslümanlar gibidir.
İslamiyette Bir Organ yada Uzvu sakatlamanın cezası nedir ?
İnsanın bir organını yada güzelliğini gideren cinayetlerin diyetleri de yukarıdaki katletme diyetleridir. Yani Burun, dil, erkeklik organı gibi tek olan organlar için tam diyet verilir. Akıl, ruh, işitme, tat alma, koklama, görme, konuşma, elin sakat kalması, idrar tutamaması, gibi duyu ve hareketlerden birinin bozulması sonucunda da tam diyet verilir. Göz, kulak, kaş, dudak, kadın memesi, ayak gibi çift organların ikisi için tam diyet bir tanesi için ise yarım diyet verilir. Kirpik gibi dört parça olanın bşr sırası için çeyrek diyet, bir el veya ayak parmağı için onda bir diyet verilir. Bir diş için de diyetin yirmide biri verilir. Saçı sakalı bir daha uzamayacak şekilde kazıtmak için bir yıl sora tam diyet gerekir. Bir yıl sonra tekrar uzamışsa zor kullanarak kestiren kişi diyet verdirmez, helal olmayan bir iş yaptığı için cezalandırılabilir.
Saç ve sakal için dinimizde kısas olmaz. Kadın diyeti erkeğin yarısıdır.
Çocuk düşürmenin çocuk aldırmanın diyeti nedir ?
Hamile kadına vurarak veya ilaç ile çocuğunu düşürenin akılesi tam diyetin yirmide birini verir. Diri düşüp daha sonra ölürse, tâm diyet verilir.
Eşinden izinsiz çocuk aldıran veyâ ilâcla başka bir yolla ölü olarak düşüren kadının âkılesi, diyetin yirmide birini yanî beşyüz dirhem gümüşü, kadının zevcine verir. Eşinin izni ile düşürürse, birşey vermesine gerek yoktur.
(Âkıle) Nedir
(Âkıle) demek, kâtilin arkadaşları, yardımcıları demektir. Böyle yardımcıları olamayan bir aâtilin akılesi, yardımcısı olan kabilesi ve sonra akrabasıdır. Köylüleri, şehirlileri, kabile demektir. Kadın, çocuk ve deli, akıleye katılmaz. Katilin diyeti bu yardımcılara taksim edilir yani bölüştürülür ve üç senede alınır. Üç senede, bir kimseden, dört dirhemden fazla alınamaz. Gayri müslüman ile müslüman birbirinin akilesi olamaz. Müslüman olan katilin akilesi ve varisi yoksa diyetini hükümet vermelidir. Eğer devlet yok yada vermez ise kendisi 3 senede öder.
