Hangi hayvanlardan kurban olmaz?

Kurban, bir müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir. Peki en çok araştırılan hangi hayvanlardan kurban olur ? Hangi hayvanlardan kurban olmaz? Hayvanlar kaç hisseyle kesilebilebilir? Kuzu kurban edilir mi ? sorularının yanıtlarına bakalım:

Kurban, dört cins hayvandan olur. Onlar da koyun keçi,sığır ve devedir. Manda da sığır cinsine girer ve kurban olur. Bu hayvanların kurban olabilmeleri için ehilolmaları, belirli bir yaşa ulaşmaları ayıp ve kusurlu olmamaları gerekir. Vahşi bir sığır ehilleştirilmiş olsa bile, kurban edilmez. Çatal tırnaklı hayvanlardan eti yenen geyik ve karaca,vahşi oldukları için kurban olmaz. Ehil ile vahşi arasında doğan yavrular, anaya tabidir. Anası ehil ise kurban edilebilir. Koyun, keçi bir kişi için sığır, manda ve deve yedi kişi için kurban edilebilir. Bu ortaklar tek oldukları gibi, dört, altı gibi çift te olabilir.(Hidaye:4/56).

Kuzu kurban olur mu ?

Bu hayvanlarda aranacak yaş, cinsine göre değişik olmaktadır. Deve beş yaşını, sığır iki yaşını, koyun ve keçi bir yaşını doldurmuş olacaktır. Sadece koyun cinsi için, şartlara bağlı olarak istisnai bir hüküm bulunmaktadır. Şöyle ki, yedi aya basmış bir kuzu,iri vücutlu ve besili olur da, karşıdan bakıldığı zaman yaşını doldurmuş koyundan fark edilmezse, kurban edilebilir. (el-Mebsut:12/10)

Sığır, manda ve deve kurban edecek olan kimse, önce ortak bulmalı,daha sonra bir araya gelip kurban edilecek hayvanı almalıdırlar. En faziletli ve mekruh olmayan şekli budur. Eğer mümkün olmazsa,içlerinden birini veya birkaçını görevlendirip kurbanı aldırırlar. Zengin bir kimse kurban etmek niyetiyle bir sığır satın alsa, daha sonra altı kişiyi bu hayvana ortak yapsa caizdir. Eğer satın alırken bu hayvana başkalarını ortak yapmaya niyet etmiş ise kerahat yoktur.
Bu hayvanı satın alan kimse fakir ise, onu satın almakla kendine vacip kılmış olacağından başkalarını ortak yapamaz.(Fetava-i Hindiyye:5/304)

Kesilecek olan sığır, manda veya deveye ortak olmak isteyenlerin bir kısmı vacip olan kurbana, bazısı sünnet ve nafile olan kurbanlara, diğerleri adak veya akika kurbanlarına niyet ederek ortak olsalar caizdir.(Fetava-i Hindiyye:5/304) Çünkü bunların hepsinin ortak yönü, ‘Cenab-i Hakk’ın rızasını kazanmak ve emrini yerine getirme’ fikridir.

Kurban edilmeye engel olan ayıplar:

1. Bir veya iki gözü kör olması.
2. Zayıflıktan dolayı iliği kurumuş olması.
3. Kesileceği yere gidemeyecek kadar aksak olması.
4. Anadan doğma kulaksız olarak dünyaya gelmesi. Eğer küçük kulaklı,kulağı delik veya damgalı ise kurban edilmesi caizdir.
5. Burnunun kesik olması.
6. Kulaklarının yarıdan fazlasının kesik olması.
7. Dişlerinin çoğunun dökülmüş olması.
8. Koyun ve keçinin memelerinden birinin sığırın iki memesinin kurumuş olması.
9. Karnını doyuramayacak kadar deli olması
10. Boynuzunun biri veya her ikisi kökünden kırılmış olması.
11. Ölecek derecede hasta olması
12. Kulak ve kuyruğunun yarıdan fazlasının bulunmaması.
13. Kulağın birinin dibinden kesilmiş olması veya doğuştan bir kulağının bulunmaması. (Ibn-i Abidin:5/238)

Kurban edilmeye engel olmayan ayıplar:

1. Uyuzlu hayvanın eti semiz olursa kurban edilebilir.
2. Boynuzsuz doğan veya boynuzunun birazı kırılmış olan hayvan.
3. Dişlerinin bir kısmı dökülüp,çoğu mevcut olan.
4. Şaşı gözlü olan
5. Topal olan, yani ayağını yere basarak yürüyebilen.
6. Kulağı delik veya enine yarık olan.
7. Erkek hayvanın burulmuş olması. Kurban olmasına engel olmaz. (İbn-i Abidin:5/238)

İlave bilgi için :
Bayramda kurban ne zamana kadar kesilebilir ?
Kurban keserken hangi dualar okunur? Kurban nasıl kesilir?